Ouderschapsverlof ook steeds populairder bij vaders

Wat is ouderschapsverlof?

Dit is een thematisch verlof, d.w.z. een specifieke vorm van loopbaanonderbreking waarbij werknemers hun werkprestaties tijdelijk kunnen opschorten of verlagen om voor hun kind(eren) te zorgen. Beide ouders hebben recht op ouderschapsverlof voor hetzelfde kind. 

Tijdens deze onderbreking ontvangt de werknemer een vaste vergoeding die maandelijks door de RVA wordt betaald. Deze toelage wordt verhoogd voor eenoudergezinnen.

Ouderschapsverlof kan worden aangevraagd zolang de werknemer kinderen jonger dan 12 jaar heeft. Er zijn 4 mogelijke formules:

• Een volledige onderbreking:  (tot 4 maanden)
• Een gedeeltelijke onderbreking:  (tot 8 maanden)
• Een onderbreking met 1/5:  (tot 20 maanden)
• Een onderbreking met 1/10: (tot 40 maanden)[2]

Raadpleeg voor meer informatie de website van de RVA:  https://www.rva.be/burgers/loopbaanonderbreking-tijdskrediet-en-thematische-verloven/thematische-verloven-alle-sectoren/ouderschapsverlof.

2024, het jaar van alle records

De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening heeft zojuist zijn jaarlijkse cijfers over loopbaanonderbreking en thematisch verlof gepubliceerd. 2024 was een recordjaar: gemiddeld namen elke maand meer dan 100.000 mensen ouderschapsverlof op en steeds meer mannen verminderen hun werktijd om voor hun kinderen te zorgen[3]. 

37% van de ouders die ouderschapsverlof opnemen zijn vaders. Hoewel dit er in 2024 14% meer zijn dan in 2023, is dit nog steeds bijna de helft minder dan moeders, die 63% van de ouders zijn die minder gaan werken om voor hun kinderen te zorgen[4].

Werken aan 4/5e, de meest populaire optie

Meer dan de helft van de ouders (51%) kiest voor één werkdag per week minder en werkt dus 4/5e. Daarna heeft de 1/10e onderbreking de voorkeur en dit is een bijzonder populaire onderbrekingsvorm onder vaders. In feite neemt meer dan 80% van de vaders (82%) een pauze van 1/10e of 1/5e, vergeleken met 64% van de moeders.

Met deze nieuwe 1/10e formule kun je een halve dag per week of een dag per twee weken opnemen, en dit is met name interessant voor ouders met afwisselend voogdijschap.

Voltijdse en halftijdse onderbrekingen zijn twee keer zo succesvol bij moeders (36%) als bij vaders (18%)[5].

Hoe kan deze toename worden verklaard?

Over het algemeen is het aantal ouderschapsverloven dat zowel door moeders als vaders wordt opgenomen de afgelopen vijftien jaar toegenomen. Deze cijfers kunnen worden verklaard door twee belangrijke factoren: de maatschappelijke context enerzijds en de toename van het aantal eenoudergezinnen anderzijds[6]. 

Vandaag de dag leven ongeveer 4 op de 10 kinderen niet in een "kerngezin"[7] (bestaande uit twee ouders en hun kinderen) volgens de barometer 2024 van de Ligue des Familles. Dit kan ertoe leiden dat meer mannen ouderschapsverlof opnemen.  Echter, in gevallen waar de kinderen 100% bij een van de ouders wonen, voedt 82% van de moeders hun kinderen alleen op, tegenover 18% van de vaders[8].  Dit verklaart gedeeltelijk het hoge niveau van ouderschapsverlof onder vrouwen.

Deze onderliggende trend kan ook worden verklaard door de moeilijkheid om kinderopvangoplossingen te vinden. Volgens de Ligue des Familles zegt 23% van de ouders dat ze hun werktijden hebben moeten verkorten of zelfs gestopt zijn met werken vanwege een gebrek aan kinderopvangplaatsen[9].

Bovendien moedigt het nieuwste beleid op dit gebied mannen aan om meer tijd voor hun kinderen te nemen: bijvoorbeeld langer geboorteverlof voor co-ouders en flexibelere ouderschapsverlofregelingen.

 Maar het is essentieel dat we ouderschapsverlof voor vaders blijven stimuleren. Wanneer het verlof om kinderen op te voeden gelijk verdeeld is tussen heteroseksuele koppels, is er zelfs sprake meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt[10].

Extra ouderschapsverlof voor de ambtenaren van het Brussels Gewest

Bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn gendergelijkheid en work-life balance prioriteiten om het welzijn van de medewerkers te garanderen.

Zowel vaders als moeders kunnen naast de loopbaanonderbreking extra ouderschapsverlof opnemen.  Ze krijgen geen compensatie van de RVA, maar kunnen wel hun werktijd gedurende nog eens 4 maanden verminderen.

Het is mogelijk om de twee soorten ouderschapsverlof na elkaar op te nemen of om meerdere perioden in de loop van een carrière op te nemen, zolang de maximale duur van de twee verloven niet wordt overschreden.

Ga voor meer informatie over ouderschapsverlof naar de pagina hierover op onze website: Ouderschapsverlof buiten loopbaanonderbreking | talent.brussels

Om het welzijn van alle personeelsleden te garanderen, zijn er nog vele andere vormen van familiaal verlof. Deze staan vermeld in de rubriek “Ik ben ambtenaar” op de website talent.brussels: Familiaal verlof | talent.brussels

 

Bronnen:

[1] [3] Cijfers Loopbaanonderbreking, thematische verloven en tijdskrediet - december 2024 | Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening

[2] ONEM.be - Le congé parental

[1] [4] Tout savoir sur le congé parental, de plus en plus populaire, et qui a atteint un record en 2024 - RTBF Actus

[5] Ouderschapsverlof verder in stijgende lijn | SD Worx

[6] [10] De plus en plus de pères prennent leur congé parental, notamment quand ils sont séparés - RTBF Actus

[7] [8] [9] Baromètre des parents 2024 | La Ligue des familles

Voor meer informatie:

RVA.be - Ouderschapsverlof

RVA.be – Bedrag van de toelagen voor Thematisch verlof

Volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking voor ouderschapsverlof | talent.brussels

Ouderschapsverlof buiten loopbaanonderbreking | talent.brussels

 

[1] Cijfers Loopbaanonderbreking, thematische verloven en tijdskrediet - december 2024 | Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening